Regulering van online platforms: wat je moet weten over de Digital Services Act

Er komt steeds meer wetgeving om online platforms te reguleren. Zo heeft het Europees Parlement op 5 juli 2022 de Digital Services Act (DSA) aangenomen. Deze wet beoogt een veilige online omgeving te creëren voor consumenten. De DSA wil dit onder andere bereiken door aan online platforms verplichtingen op te leggen om illegale inhoud tegen te gaan. Hoewel de DSA naar verwachting pas in 2024 in werking zal treden, kan het voor ondernemers verstandig zijn om je alvast te verdiepen in de nieuwe regels. Beheer jij een online platform en wil je meer weten over de mogelijke consequenties van de DSA voor jouw online platform? Lees dan deze blog.

Wat houdt de Digital Services Act in?

De DSA is samen met de Digital Markets Act onderdeel van een pakket aan regels dat in Europa de consumenten online moet beschermen en de marktmacht van grote techbedrijven moet beperken. Met dit pakket wil de Europese wetgever de regels omtrent online platforms in lijn brengen met de huidige digitale wereld en daarnaast de digitale economie verder bevorderen.

Het uitgangspunt van de DSA is dat dezelfde regels moeten gelden in online en offline context. Dus net zoals kranten geen onjuiste informatie mogen bevatten, is dit op een online platform ook niet de bedoeling. De DSA zal helpen om misleidende en illegale inhoud aan te pakken.

“Al veel te lang hebben techreuzen geprofiteerd van een gebrek aan regels. De digitale wereld heeft zich ontwikkeld tot een Wilde Westen, waar de grootste en sterkste de regels bepalen. Maar nu is er een nieuwe sheriff - de DSA. Nu zullen regels en rechten worden versterkt.” - Christel Schaldemose (EU Parlementslid)"

Voor wie gelden de verplichtingen uit de DSA?

Heeft de DSA ook impact op jouw onderneming? Dat is afhankelijk van de omvang van jouw onderneming en de dienst die wordt geleverd. De DSA kent namelijk een gelaagde structuur en onderscheidt vier categorieën organisaties:

· online tussenhandelsdiensten;

· hostingdiensten;

· online platforms; en

· zeer grote online platforms.

De regels voor online tussenhandelsdiensten gelden voor alle categorieën. Daarna worden de regels steeds specifieker en gelden ze alleen voor de opvolgende categorieën (zie de afbeelding hieronder).

Afbeelding 1 Bron: https://ec.Europa.eu

Een online tussenhandelsdienst is een dienst die zich bezighoudt met de doorgifte, opslag en publieke verspreiding van door gebruikers gegenereerde content. Een streamingdienst zoals Netflix zal hier niet onder vallen, omdat gebruikers zelf geen content kunnen plaatsen of opslaan op Netflix. Met hostingdiensten worden diensten bedoeld die informatie opslaan, zoals clouddiensten. Op online platforms wordt informatie van de gebruikers op hun verzoek openbaar opgeslagen en verspreid. Hierbij kun je denken aan social media platforms, maar ook aan online marktplaatsen. De laatste categorie zijn zeer grote online platforms. Om in deze categorie te vallen, heeft een platform minstens 45 miljoen gebruikers in Europa nodig.

Welke nieuwe verplichtingen bevat de DSA?

Hieronder licht ik twee verplichtingen toe die gaan gelden voor online platforms.

De verspreiding van illegale inhoud beperken

De DSA bevat nieuwe regels over het omgaan met illegale inhoud. Bij illegale inhoud kan gedacht worden aan kinderporno, inbreuken op auteursrechten en discriminerende berichten. De online platforms zijn zelf niet aansprakelijk als er illegale inhoud op hun platform staat. Ook is er geen verplichting om actief op zoek te gaan naar illegale inhoud. Wel worden de online platforms verplicht om de melding van illegale inhoud te faciliteren en adequaat te handelen bij een melding.

Om het melden van illegale inhoud te faciliteren zijn online platforms verplicht om een ‘notice and action’-mechanisme in te stellen. Dit houdt in dat gebruikers eenvoudig melding moeten kunnen maken als zij illegale inhoud tegenkomen op het platform. Bijvoorbeeld door middel van een contactformulier op de website. Als er een melding wordt gemaakt moeten de online platforms deze melding onderzoeken. Daarnaast moeten online platforms de desbetreffende gebruiker op de hoogte stellen of ze consequenties hebben verbonden aan deze melding.

Transparantie over het verwijderen van illegale inhoud  

Een online platform moet duidelijk en inzichtelijk maken wat als illegale inhoud beschouwd wordt. Als het onlineplatform vervolgens overgaat tot het verwijderen van illegale inhoud, dan moet het platform de gebruiker die de inhoud heeft geplaatst hierover informeren. Deze melding moet een duidelijke en specifieke motivering bevatten voor het besluit tot verwijdering. Als de gebruiker het niet met het besluit eens is, dan moet deze persoon de mogelijkheid krijgen om een klacht in te dienen tegen de verwijdering. Daarvoor moet het online platform een toegankelijk en gebruiksvriendelijk klachtenafhandelingssysteem opzetten. Deze laatste verplichting geldt niet voor online platformbedrijven waar minder dan 50 personen werken en de jaaromzet minder is dan 10 miljoen euro.

Welke voorbereidingen kun jij treffen?

De definitieve wettekst van de DSA zal naar verwachting in september 2022 worden goedgekeurd. De handhaving van de wet zal waarschijnlijk pas vanaf 2024 beginnen, maar een goede voorbereiding is het halve werk. Bereid je daarom alvast voor op deze nieuwe wet met de volgende tips:

1. Bedenk of jouw onderneming onder de werking van de DSA valt, en zo ja, onder welke categorie;
2. Controleer welke verplichtingen voor jouw onderneming gaan gelden onder de DSA;
3. Pas je bedrijfsvoering aan in lijn met de nieuwe verplichtingen. Denk bijvoorbeeld aan de volgende maatregelen:  
   1. Het (laten) controleren en aanpassen van de algemene voorwaarden. Daarnaast kan het nuttig zijn om een pagina spelregels op te stellen om de belangrijkste regels van jouw platform duidelijk te maken richting klanten;
   2. Plaats een contactformulier op het platform waarmee gebruikers illegale content kunnen melden (‘notice and action’-mechanisme);
   3. Zet een klachtenafhandelingssysteem op.

Denk je na het lezen van deze blog dat jouw onderneming misschien onder de Digital Services Act valt? En wil jij weten hoe jij jouw onderneming het beste kan voorbereiden op deze nieuwe wetgeving? Neem dan contact op met Legalloyd Advocaten & Legal Tech. Wij hebben veel ervaring in het opstellen van algemene voorwaarden voor online platforms.